Πετιπά, Μαριούς

(Petipa, Μασσαλία 1822 – Γκουρζούφ 1910). Γάλλος χορευτής και χορογράφος Από οικογένεια χορευτών. είχε πρώτο δάσκαλο τον πατέρα του Ζαν-Αντουάν (1787-1855), πολύ γνωστό χορευτή και χορογράφο. Αργότερα τελειοποιήθηκε με τον Oγκίστ Βετρίς και γνώρισε τις πρώτες του επιτυχίες στο πλευρό διάσημων χορευτριών, όπως η Γκρίζι και η Έλσλερ. Το 1847 τον κάλεσαν στην Πετρούπολη, όπου έγινε πρώτος χορευτής στο Αυτοκρατορικό θέατρο, στο οποίο επιβλήθηκε χάρη στην εξαιρετική του τέχνη και έμεινε ως διευθυντής μέχρι τις αρχές του 20ού αι. Στο μεταξύ είχε αρχίσει να εργάζεται ως χορογράφος και, μολονότι στην πρώτη εκείνη περίοδο φάνηκε επηρεασμένος από τον Περό, αργότερα έδειξε μια τάση να αναδεικνύει αποκλειστικά τα χορευτικά στοιχεία, μέθοδο που σίγουρα θα ξέπεφτε σ’ έναν επιπόλαιο φορμαλισμό χωρίς τη βαθιά χορογραφική γνώση του και την καταπληκτική φαντασία του. Από τα σημαντικά έργα της πλούσιας παραγωγής του, ξεχωρίζουν: Το αστέρι της Γρανάδας (1855), Λα Καμάργκο (1872), Ραϊμόντα (1898) και τα περίφημα μπαλέτα του Τσαϊκόφσκι Η ωραία κοιμωμένη του δάσους (1890) και Η λίμνη των κύκνων (1895) σε συνεργασία με τον Ιβάνοφ. Αλλά και ο Καρυοθραύστης (1892), που ο Τσαϊκόφσκι σύνθεσε από μια ιδέα του Π., χορογραφήθηκε από τον Ιβάνωφ, γιατί ο Π. αρρώστησε. Ο αδελφός του Μαριούς, Λισιέν (Μασαλία 1815 - Βερσαλίες 1898) γνωστός κι αυτός και λαμπρός χορευτής, παρουσιάστηκε σε πολλά έργα που γνώρισαν επιτυχία: αυτός άλλωστε ήταν και ο τυχερός ερμηνευτής (στο πλευρό της Γκρίζι) του μπαλέτου Ζιζέλ των Κοράλι και Περό. Χορογραφία του Μαριούς Πετιπά για το μπαλέτο «Η ωραία κοιμωμένη του δάσους» (1890).